Nhận xét tình trạng rối loạn chức năng tuyến giáp ở phụ nữ trong 3 tháng đầu thai kỳ Ths. Bs: Đỗ Thị Tuyết Nhung. TS. Đinh Bích Thủy PGS. TS. Nguyễn Khoa Diệu Vân
ĐẶT VẤN ĐỀ • Tuyến giáp có vai trò quan trọng. • Trong quá trình mang thai, thay đổi rõ rệt hormon tuyến giáp (đặc biệt trong 3 tháng đầu). • Suy giáp, cường giáp thai kì ảnh hưởng xấu đến mẹ và thai nhi đặc biệt trong 3 tháng đầu • Nghiên cứu trên thế giới: tầm soát RLCNTG trong thai kỳ. • Việt Nam: ít nghiên cứu
MỤC TIÊU Xác định tỷ lệ rối loạn chức năng tuyến giáp và một số yếu tố liên quan ở đối tượng nghiên cứu.
TỔNG QUAN TÀI LIỆU Ảnh hưởng sinh lý của mang thai lên tuyến giáp (cấu trúc và chức năng)
TỔNG QUAN TÀI LIỆU Các rối loạn chức năng tuyến giáp trong thai kỳ HẬU QUẢ : SUY GIÁP 2,5-16,5% •Sảy thai, đẻ non CƯỜNG •Rau bong non GIÁP TÌNH TRẠNG 0,1-0,4% GIẢM FT4 •Tăng HA thai kỳ 1-2% •Suy tim sung huyết RLCNTG thai kỳ •Cơn bão giáp •Viêm tuyến giáp sau sinh BỆNH TỰ MIỄN TUYẾN •Giảm phát triển tâm thần – NHÂN GIÁP 5-15% GIÁP 10-20% thể chất ở trẻ Allan, Abalovich et al: tăng nguy cơ sảy thai ở bn suy giáp lâm sàng Vejbejerg: Hình ảnh tự miễn và TSH tăng => dấu hiệu sớm RLCNTG
TỔNG QUAN TÀI LIỆU Khuyến cáo sàng lọc chức năng tuyến giáp ở phụ nữ mang thai - Tuổi > 30, BMI ≥ 40kg/m2. - Tiền sử (bản thân, gia đình) mắc bệnh tuyến giáp. - Tiền sử sảy thai, sinh non, vô sinh. Tiền sử chiếu xạ vùng đầu, cổ. - Bệnh tự miễn : ĐTĐ typ 1, VKDT… - Đang điều trị với amiodarone, lithium. - Triệu chứng nghi ngờ suy giáp. - Bướu cổ. - Kháng thể kháng giáp (+).
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NC Đối tượng nghiên cứu 156 thai phụ mang thai 3 tháng đầu v Địa điểm: - Phòng Tái khám - Khoa Nội Tiết - ĐTĐ, BV Bạch Mai. - Phòng khám Theo yêu cầu, BV Phụ sản Trung ương. v Thời gian: Tháng 11/2014 - tháng 7/2015 7
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NC Tiêu chuẩn lựa chọn Tiêu chuẩn loại trừ § Phụ nữ mang thai sống § Thụ thai bằng: IUI, IVF § Đơn thai, tự nhiên § Mắc bệnh cấp tính: NK, suy gan, suy thận... § Tuần thai từ 6-13 tuần § Đang dùng thuốc: § Đồng ý tham gia nghiên amiodarone, lithium, cứu corticoid...
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NC § Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang § Cỡ mẫu: thuận tiện Phương pháp lấy mẫu và xét nghiệm § Thời điểm lấy máu: tĩnh mạch, lúc đói § Định lượng FT4, TSH và anti-TPO pp miễn dịch điện hóa phát quang § Máy cobas 6000 modul e601 và cobas 411 của Roche § Tại khoa Sinh hóa- BV Bạch Mai 9
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NC Tiêu chí đánh giá: TSH, FT4, anti-TPO TSH (mIU/l)* FT4 (pmol/l)** Thấp < 0,1 < 12,0 Bình thường 0,1 - 2,5 12,0 - 23,34 Cao > 2,5 > 23,34 Anti-TPO ≥ 34 IU/l => Dương tính * ATA 2011 ** Wang 2011
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NC Chẩn đoán các rối loạn chức năng tuyến giáp (ATA 2011) TSH ≥ 10 mIU/l Lâm sàng Suy giáp 2,5 < TSH < 10 và FT4 < 12 pmol/l Dưới lâm sàng 2,5 < TSH < 10 và FT4 bình thường Cường Lâm sàng TSH < 0,1 và FT4 > 23,34 giáp Dưới lâm sàng TSH < 0,1 và FT4 bình thường Tình trạng giảm hormon 0,1 < TSH < 2,5 và FT4 < 12 pmol/l FT4
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NC Hình ảnh siêu âm tuyến giáp Hình ảnh tự miễn tuyến Ø Giảm âm (nhẹ, vừa, nặng) giáp Ø Âm không đồng đều Không có hình ảnh tự miễn Không có các hình ảnh trên Tuyến giáp bình thường Theo: Phạm Minh Thông, Takashi Akamizu
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NC Sơ đồ nghiên cứu m CK Sản Thai 6 - 13 tuần m CK N i t Xét nghiệm TSH, FT4, anti-TPO Đánh giá các yếu tố liên quan Siêu âm tuyến giáp với RLCNTG Nhận xét theo 2 mục tiêu
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Đặc điểm chung Tỉ lệ (%) 70 65.4 60 25.6 50 74.4 40 30 18.6 20 12.8 10 3.2 ≤ 30 > 30 0 < 18,5 18,5 - 22,9 23,0 - 24,9 ≥ 25 Phân bố tuổi Phân bố BMI trước mang thai Tuần thai trung bình: 11,42 1,97 tuần (6 - 13 tuần)
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Nhóm các yếu tố liên quan đến RLCNTG
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Nồng độ TSH huyết thanh Nồng độ TSH (mIU/l) n Tỷ lệ (%) Thấp (< 0,1) 26 16,7 Bình thường (0,1 - 2,5) 113 72,4 Cao (> 2,5) 17 10,9 Tổng 156 100 x SD 1,194 1.32 mIU/l -Nguyễn Thị Tường Vân: 1,20 0,64 mIU/l -Kurioka : 1,1 mIU/l
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Nồng độ FT4 huyết thanh Các mức độ FT4 n Tỷ lệ (%) (pmol/l) Thấp < 12,0 19 12,2 Bình thường (12,0 - 23,34) 132 84,6 Cao > 23,34 5 3,2 Tổng 156 100 χ SD 14,84 5,50 pmol/l -Panesar et al: 16,2 pmol/l -Wang: 1,2% (FT4 thấp) pmol/l -Mawaha: 14,9 mIU/l -Yang: 1,3%
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Nồng độ anti-TPO huyết thanh n Tỷ lệ (%) Anti-TPO (+) 23 14,7 (≥ 34 IU/ml) Anti-TPO (-) 133 85,3 (< 34 IU/ml) Tổng 156 100 -Lê Thị Mai Dung: 4,5% -Wang và cs : 9,6% - Spinger: 14,9 %
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Siêu âm tuyến giáp Hình ảnh siêu âm n Tỷ lệ (%) Bình thường 38 63,3 Có nhân (đơn nhân hoặc đa nhân) 12 25 Có hình ảnh tự miễn 10 16,7 16,7 Có nhân và hình ảnh tự miễn 0 0 Tổng 60 100 -Mawaha: nhân giáp 20%, hình ảnh tự miễn 19,2%
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Mối liên quan TSH và FT4 r = 0,16 p = 0,45 Có thể ghép silde 28,29,30,31 -