Đại học Y khoa Utrecht, Hà Lan TĂNG TRƯỞNG THAI NHI TỐI ƯU Gerard H.A.Visser Chủ tịch Ủy ban FIGO về Làm mẹ an toàn & Sức khỏe trẻ sơ sinh
Tăng trưởng thai nhi tối ưu • Biểu đồ tăng trưởng và cân nặng thai nằm dưới BPV thứ 10 hoặc trên BPV thứ 90 thì trẻ sơ sinh sẽ có nguy cơ có kết cục bất lợi. • Cân nặng/tăng trưởng nằm giữa BPV thứ 10 và 90 được xem là bình thường. • Và cân nặng ở BPV thứ 50 được xem là tối ưu. • Nhưng điều đó có thật sự đúng không?
HÌNH Nationwide Nguy cơ thai lưu theo tuổi thai datatại Dữ liệu USA 2005 Hoa Kỳ 2005
Thai lưu, cân nặng và tuổi thai Hình 2. Cân nặng lúc sanh của 149 ca đơn thai lưu, không dị tật bẩm sinh tại Trent Region 1992, không tập trung ở BPV thứ 10, 50 hoặc 90 theo tiêu chuẩn cân nặng thai. Tuổi thai dựa trên siêu âm và đã hiệu chỉnh khi sinh Gardosi et al, BJOG 1998; 45% cân nặng < BPV thứ 10
Thai chậm tăng trưởng trong tử cung là gì? (IUGR) • Thai giới hạn tăng trưởng trong tử cung do sự trao đổi không đầy đủ ở bánh nhau • IUGR sớm: Doppler ĐM rốn bất thường và chu vi bụng (AC) < BPV thứ 10 (TRUFFLE; PORTO) • Tuy nhiên, điều đó không bao gồm IUGR với cân nặng > BPV thứ 10 • IUGR muộn???? Hầu hết IUGR muộn không phải thai nhỏ so với tuổi thai
Tăng trưởng thai nhi tối ưu: Là những thai có cân nặng lúc sinh nằm ở BPV với tử suất chu sinh thấp nhất • Chết chu sinh ở Hà Lan • Tất cả các thai kỳ đơn thai từ 2000-2008 • Không có dị tật bẩm sinh nặng • 28-42 tuần • N = 1.170.127 Tử suất chu sinh 5.048 (0.4%) Vasak et al, Ultrasound O&G, 2015
Tử suất chu sinh ở thai >+ 36 tuần, Hà Lan 2000-2008 Tử suất thai đủ 58% tổng số tử suất tháng theo BPV 72% tử suất ở thai > 36 tuần
Tử suất chu sinh ở thai >= 36 tuần Trước sinh Trong lúc sinh Giai đoạn sơ sinh
Tử suất chu sinh ở thai >= 36 tuần
Thai chết trước sinh so với thai đủ tháng chết chu sinh do quá trình sinh ở Scotland Trước sanh Khi sanh Hình 1. Nguy cơ tuyệt đối trên 10.000 thai kỳ (KTC 95%) về tử vong chu sinh ở thai đủ tháng theo BPV cân nặng thai. A. thai lưu trước sinh. B. tử vong chu sinh do quá trình sinh (tử vong lúc sinh và giai đoạn sơ sinh) Moraitis, Birth Weight Percentile and Perinatal Death at term. Obstet Gynecol 2014.
Bại não và bách phân vị cân nặng lúc sinh Yarvis et al, 2006
Vì vậy, để đảm bảo sinh tồn ngắn hạn • Cân nặng thai nên ở khoảng BPV thứ 90 • “Càng lớn càng tốt” • Tại sao 90% trẻ sinh ra lại quá nhỏ? • Hoặc, tại sao…..
Hoặc: tại sao sự tăng trưởng thai ở loài người dưới mức tối ưu để thai tồn tại? Di chuyển bằng 2 chân Đầu thai to tạo ra một thử thách lớn cho sinh ngả âm đạo* *Trevathan et al, Evolutionary Medicine 189, 1999
Tử vong sơ sinh sau tử vong mẹ RR tử vong sơ sinh • Ethiopia; tử vong mẹ < 42 ngày sau sinh 46 (25.9-81.9) • Khu vực nông thôn ở Nam Phi 15.2 (8.3-27.9) • Vùng nông thôn ở Tanzania, tử vong trẻ < 10 tuổi: 5 40.7% so với 7.9% Houle B et al; Finley JE et al; Moucheraud et al, Reprod. Health 2015
Mono so với polymyscus
Mẹ so với bố Sự mâu thuẫn giữa 2 giới • Hầu hết các gen của bố làm tăng trưởng bánh nhau, trong khi đó đa số các gen của mẹ làm giảm kích thước bánh nhau (Tycko & Morison, 2002) • Thai trứng: bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội của tinh trùng chỉ chứa ADN, với tất cả nhiễm sắc thể được methyl hóa theo kiểu tinh trùng, dẫn đến sự tăng trưởng quá mức của hợp bào nuôi, trái ngược với kiểu methyl hóa dạng trứng kép (Paoloni-Giacobino 2007)
Vì vậy, để đảm bảo sinh tồn ngắn hạn • Cân nặng lúc sinh nên ở khoảng BPV thứ 90 • “Càng lớn càng tốt” Nhưng kết cục dài hạn thì như thế nào?
Cân nặng lúc sinh và tử vong do bệnh tim mạch ở người < 65 tuổi Osmond et al, BMJ 1993
Bệnh tim mạn tính và đột quỵ liên quan đến cân nặng lúc sinh Lawlor et al, Circulation 2005
TỶ LỆ LƯU HÀNH VÀ OR HIỆU CHỈNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG THAI KỲ THEO CÂN NẶNG LÚC SINH