vietnam medical journal n02 - SEPTEMBER - 2022 2. N. T. Quyến và T. C. Đào. “Chứng không ngủ 5. Morin CM, Belleville G, Bélanger L, ed al. The được” trong Chẩn đoán phân biệt chứng trạng insomnia severity index: psychometric indicators to trong Đông y. Hà Nội, NXB Văn hóa dân tộc; detect insomnia cases and evaluate treatment 2007:288-296. response. SLEEP 2011. 2011;34(5):601-608. 3. American Psychiatric Association (2013). 6. Célyne H. Bastien, Annie Vallières, Charles M. Diagnostic and statistical manual of mental Morin (2001). Validation of the Insomnia Severity disorders: DSM-5. 5th ed. Washington, D.C Index as an outcome measure for insomnia 4. Kenneth Carter, Michelle Olshan-Perlmutter research. Sleep Medicine. 2:297 – 307. (2014). NADA Protocol Integrative Acupuncture in 7. Rafique N., Al-Asoom L.I., Alsunni A.A. và cộng Addictions. Journal of Addictions Nursing; sự. (2020). Effects of Mobile Use on Subjective 25(4):182-187. Sleep Quality. Nat Sci Sleep, 12, 357–364. HOANG TƯỞNG MANG THAI HAY GIẢ MANG THAI? Bùi Văn San1,2, Nguyễn Việt Quang3, Vũ Thị Mỹ Hạnh1, Nguyễn Việt Hà1, Nguyễn Thu Hà1, Bùi Trâm Anh1, Trần Nguyễn Ngọc1,2 TÓM TẮT 46 diện của phôi hoặc thai trong tử cung phụ nữ. Ở Mang thai giả có thể là một bệnh lý tư duy hoặc các loài động vật có vú, “mang thai giả” là một một rối loạn triệu chứng cơ thể không biệt định. Trong trạng thái mà các dấu hiệu và triệu chứng của báo cáo này, chúng tôi ghi nhận một trường hợp bệnh việc mang thai đều được biểu hiện với một phần nhân nữ, 24 tuổi, vào viện với “vết sẹo sau mổ”, trước đến toàn bộ các triệu chứng như bụng to hơn, đó xuất hiện các triệu chứng như mất kinh nguyệt, bụng to lên, cho rằng mình có thai. Bệnh nhân vào mất chu kì kinh nguyệt, nghén, căng tức vú, núm viện với sẹo vết mổ ngang dưới rốn gần giống vết mổ vú sẫm màu, chảy sữa, tăng cân,… mà không có lấy thai. Qua quá trình thăm khám, theo dõi bệnh sự hiện diện thực sự của phôi hay thai nhi. nhân, một số giả thiết được đặt ra trong 3 trường Mang thai giả ở người đã được mô tả trên lâm hợp: hoang tưởng mang thai, mang thai giả hoặc giả sàng trong nhiều thế kỷ và được xuất hiện trong vờ mang thai. sách, phim, hay truyền hình thực tế. Ở phụ nữ SUMMARY không có thai, hiện tượng “mang thai giả” có thể DELUSIONAL PREGNANCY OR là do cơ thể xuất hiện các triệu chứng lâm sàng PSEUDOCYESIS? như có thai hoặc bệnh nhân cho rằng mình có False pregnancy can be a mental illness or an thai dựa trên một số nhận định sai lầm hoặc unspecified somatic symptom disorder. In this report, bệnh nhân giả vờ có thai tự tạo ra các triệu we present a case of a 24-year-old female patient who chứng giống với thai nghén. was hospitalized with “post-operative scar”, previously Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn showing symptoms such as missed menstrual period, enlarged abdomen, thought she was pregnant. The tâm thần (DSM-5) mô tả chứng rối loạn mang patient was admitted to the hospital with a scar below thai giả là: “Niềm tin sai lầm về việc mang thai the umbilicus, like a cesarean section. Through the có liên quan đến các dấu hiệu khách quan và các process of examining and monitoring patients, 3 triệu chứng được báo cáo của thai kỳ, có thể bao hypotheses were raised: delusional pregnancy, gồm to bụng, giảm lưu lượng kinh nguyệt, vô pseudocyesis or simulated pregnancy. Keyword: delusional pregnancy, pseudocyesis, kinh, cảm giác chủ quan chuyển động của thai pseudopregnancy, simulated pregnancy nhi, buồn nôn, căng và tiết dịch vú, và cơn đau đẻ vào ngày dự sinh” [1] I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong quá trình thực hành lâm sàng (khám và Mang thai giả (Pseudocyesis) là sự phát triển điều trị) tại Viện Sức khỏe Tâm thần (VSKTT) - của các dấu hiệu mang thai mà không có sự hiện bệnh viện Bạch Mai, chúng tôi có tiếp nhận, khám và theo dõi một ca bệnh được chuyển đến 1Đạihọc Y Hà Nội viện vì cho rằng mình mang thai và mới mổ lấy 2ViệnSức khoẻ Tâm thần - Bệnh viện Bạch Mai thai. Trong quá trình đó chúng tôi ghi nhận được 3Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương những thông tin về bệnh nhân, tính chất bệnh lý Chịu trách nhiệm chính: Bùi Văn San và nhiều vấn đề cần bàn luận nên trình bày một Email: buivansan@hmu.edu.vn ca bệnh trên. Ngày nhận bài: 8.7.2022 II. TRÌNH BÀY CA LÂM SÀNG: Ngày phản biện khoa học: 22.8.2022 Ngày duyệt bài: 6.9.2022 Bệnh nhân nữ, 24 tuổi 186
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 518 - THÁNG 9 - SỐ 2 - 2022 Lý do vào viện: Nghĩ rằng mình có thai cần Hoạt động: khóc lóc, kêu gào, có lúc không được theo dõi, chăm sóc mặc dù đánh giá cận nói, giao tiếp bằng cử chỉ gật đầu, lắc đầu. Ăn lâm sàng không có ngủ thất thường Theo lời kể của mẹ bệnh nhân (độ tin cậy Chú ý, trí nhớ, trí tuệ: Còn duy trì không cao vì mẹ bệnh nhân không sống cùng bệnh Khám toàn thân: Thể trạng: cân đối nhân trong quá trình bệnh nhân mang thai): Bụng: Mềm, không chướng, không sờ thấy tử Tiền sử sản nhi phát triển tâm thần vận động cung trên vệ. bình thường, không có bệnh lý nội khoa thần kinh Không có vết mổ mới. Phần bụng dưới rốn mạn tính, chấn thương sọ não, sử dụng chất, dị khoảng 10 cm có một vết sẹo cũ đường ngang, ứng, gia đình 3 đời không ai mắc bệnh lý tâm thần. dài khoảng 20cm ở vị trí cao hơn vị trí thông Tính cách bệnh nhân trước đây: hiền lành, thường của vết mổ đẻ. sống nội tâm. Vú: kích thước bình thường, núm vú màu sắc Bệnh nhân lập gia đình cách đây 2 năm. Sau hồng bình thường, không có hạt montgomery, khi lập gia đình, bệnh nhân và chồng đều có không tiết sữa. mong muốn có con, sinh hoạt vợ chồng đều đặn Các cơ quan khác: Chưa phát hiện bất thường không sử dụng biện pháp tránh thai tuy nhiên hơn 1 năm đầu vẫn chưa có thai. Cách vào viện 9 tháng, bệnh nhân thông báo với gia đình 2 bên rằng mình có thai không rõ cách thông báo hay bằng chứng cụ thể. Người nhà ghi nhận bệnh nhân có buồn nôn trong 3 tháng đầu, bụng bệnh nhân có to lên trong 5 tháng đầu tương đương với việc có thai. Trong 9 tháng này, bệnh nhân có nhiều lần đi khám thai nhưng không cho người nhà đi cùng, nói rằng đi cùng bạn làm cùng công ty. Có lần bệnh nhân cho chồng xem Cận lâm sàng: ảnh siêu âm song thai nhưng không có giấy tờ • Tại Trung tâm Cấp cứu A9: khám kèm theo thông tin. Tuy nhiên theo lời kể Công thức máu: HC: 5.08 T/l; Hb: 149g/l; của các thành viên trong gia đình nhận định Hct: 0.429; BC:10.1 G/l; TC: 377G/l bụng bệnh nhân không to lên từ tháng thứ 5, Hóa sinh máu: Ure: 3.6 mmol/l; Creatine: 60 không phát hiện có kinh nguyệt trong 9 tháng micromol/l; Glucose: 6.16mmol/l; AST: 48.8 U/L; này. Cách vào viện 3 ngày, bệnh nhân kể cùng ALT: 106.6 U/L; Na+: 139 mmol/l; K+: 3.98 mmol/l; chồng lên Hà Nội đăng kí đẻ tại bệnh viện Đa Cl-: 102.1 mmol/l; Beta hCG: 0.1 mIU/mL khoa Quốc tế Thu Cúc, tuy nhiên qua xác định Đông máu cơ bản: PT: 96%; INR: 1.03; của cơ quan công an phường thì không có việc APTT: 28.7s; Fibrinogen:3.42g/l này. Trước ngày dự kiến sinh bệnh nhân đột Điện tâm đồ: Nhịp xoang, tần số 100 chu kì/ ngột bỏ đi, sau đó gọi điện thông báo cho chồng phút; không biến đổi ST – T. mình đang ở khách sạn do bác sĩ hẹn khám tại X-quang ngực thẳng: Bóng tim không to; Hai đó. Khi chồng tới nơi chứng kiến bệnh nhân trường phổi sáng; Góc sườn hoành nhọn. đang gào khóc hoảng loạn đòi về quê, xung CT scanner sọ não: Hiện không thấy bất quanh không có sự xuất hiện của thai nhi. Gia thường nhu mô não trên phim chụp CLVT sọ đình đưa bệnh nhân vào bệnh viện tỉnh Hòa não. Polyp xoang hàm phải. Bình, bệnh nhân vẫn khóc lóc, không hợp tác, Siêu âm ổ bụng: hình ảnh gan nhiễm mỡ. được chuyển viện Bạch Mai. Tại khoa cấp cứu A9 • Tại VSKTT: Được chỉ định trắc nghiệm tâm bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân được khám lý (HAM-A, HAM-D, DASS), bệnh nhân chưa hợp chuyên khoa Sản, xác định bệnh nhân không có tác làm. thai, phối hợp cùng công an giải thích tình trạng Chẩn đoán sơ bộ: Theo dõi hoang tưởng dai bệnh nhân cho gia đình và chuyển VSKTT theo dẳng (hoang tưởng mang thai) dõi tiếp. Theo dõi tại VSKTT: Tâm thần: Bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc được Tại viện bệnh nhân và người nhà được tiếp Không có rối loạn định hướng bản thân, người xúc và giải thích tình trạng bệnh của bệnh nhân: xung quanh, không gian, thời gian. - Các đánh giá lâm sàng không thấy có thai Tư duy: Theo dõi hoang tưởng có thai - Các thông tin của bệnh nhân không chính Cảm xúc: buồn bã, khóc lóc xác, cần thêm thông tin 187
vietnam medical journal n02 - SEPTEMBER - 2022 - Các cận lâm sàng hiện tại không khẳng định được yếu tố gia đình sau 2 năm kết hôn bệnh nhân có thai hoặc can thiệp gần với việc mang thai cũng chưa có con, thêm vào đó thông tin liên quan - Có thể nghĩ đến bệnh nhân có rối loạn khám thai kỳ được bệnh nhân rất kỳ vọng. hoang tưởng mang thai - Hoang tưởng mang thai (Delusional - Cần điều trị ổn định cảm xúc của bệnh nhân Pregnancy) là một trong số rối loạn hoang và có thể cân nhắc điều trị rối loạn hoang tưởng tưởng trong đó bệnh nhân cho rằng bản thân có của bệnh nhân. thai nhi thực sự, bất chấp những bằng chứng về Người nhà không chấp nhận dùng thuốc, theo việc không có thai. Các chẩn đoán phổ biến nhất dõi tại viện 1 ngày. là tâm thần phân liệt (35,7%), rối loạn lưỡng cực - Bệnh nhân ổn định hơn, tiếp xúc được. (16,7%) và trầm cảm (9,5%). Ở những phụ nữ bị - Định hướng đúng. loạn thần, hoang tưởng mang thai không phải là - Cảm xúc ổn định hơn, đỡ buồn chán thất vọng. hiếm, đặc biệt là khi đang dùng thuốc an thần với - Hành vi ổn định. tác dụng ức chế tiết dopamine, làm tăng nồng độ - Ăn ngủ được. prolactin có thể gây vô kinh, sưng/đau vú và thậm Gia đình cho bệnh nhân xuất viện sau 1 ngày chí tiết sữa như một cơ thể đang mang thai [3]. theo dõi Hơn nữa, thuốc chống loạn thần có liên quan đến việc tăng cân, do đó bụng bệnh nhân to hơn kết III. BÀN LUẬN hợp với nhận thức sai về việc mang thai dù chưa Trong trường hợp bệnh nhân trên, các thông có hoạt động tình dục như trường hợp cô gái 17 tin cần khai thác thêm để làm rõ bệnh nhân có tuổi được Manoj (2004) báo cáo. thể nằm trong 3 trường hợp: mang thai giả, Hoang tưởng mang thai là một trong những hoang tưởng mang thai hoặc giả vờ mang thai. loại hoang tưởng, trong DSM-V, rối loạn hoang - Mang thai giả (Pseudocyesis/ tưởng được xếp vào mục rối loạn phổ phân liệt pseudopregnancy) khi một người phụ nữ có thể và các rối loạn loạn thần khác. trong tình trạng không có thai, không loạn thần Bệnh nhân này mới vào viện được 1 ngày nên tin rằng bản thân mang thai và xuất hiện các triệu khẳng định rối loạn tâm thần khác chưa chắc chứng của việc mang thai. Pseudopregnancy để chắn. Bệnh nhân có cơn khóc lóc, la hét, biểu chỉ nguyên nhân các triệu chứng xuất hiện bởi hiện giao tiếp bằng cử chỉ... là những nét bất thực thể gây tăng prolactin máu như khối u tiết thường. Gia đình cung cấp một quá trình khám, hormone, suy giáp nguyên phát các nguyên nhân đánh giá, chuẩn bị sinh kéo dài có thể là một quá gây tăng prolactin máu,.. Pseudocyesis chỉ các trình bệnh của bệnh nhân. triệu chứng gây ra bởi tâm lý của người phụ nữ - Giả mang thai (Simulated pregnancy): khao khát có con. Tuy nhiên thực tế hai khái niệm là trường hợp khi bệnh nhân không có tình trạng này sử dụng cùng nhau vì yếu tố tâm lý như áp loạn thần, hoàn toàn ý thức cơ thể không hề có lực sinh con có thể gây tăng Prolactin máu và gây thai và không có các triệu chứng cơ thể nhưng cố các triệu chứng mang thai giả. tỏ ra là mình có thai, làm giả hay cường điệu các Mặc dù không có số liệu dịch tễ tổng quát triệu chứng như thai nghén (gây nôn, gây mất nhưng mang thai giả dường như xảy ra nhiều hơn kinh, ăn nhiều để tăng cân…) với lợi ích thứ phát ở những nền văn hóa nơi mà việc sinh con là vai của việc mang thai như níu kéo hôn nhân, chia tài trò chính của người phụ nữ và sinh sản là điều sản, hưởng đặc quyền riêng,…. Trong DSM-V, giả kiện tiên quyết cho một cuộc hôn nhân bền vững. mang thai được xếp vào rối loạn giả bệnh. Đây là một hiện tượng lâm sàng hiếm khi xảy Bệnh nhân có chia sẻ với người nhà về thông ra nhưng xuất hiện cả tất cả dân tộc, chủng tộc, tin bác sĩ, khách sạn đến sinh con với người nhà, tầng lớp xã hội. Nó thường phổ biến ở phụ nữ được công an xác minh không có. Các thông tin tuổi 20 đến 39, nhưng cũng được mô tả ở phụ về gia đình với vấn đề pháp lý chúng tôi cũng nữ tiền mãn kinh và mãn kinh với 40% phụ nữ hạn chế, thêm vào đó thời gian nằm theo dõi đã sinh nở trước đó [2] không kéo dài là khó khăn đánh giá giả mang Trong DSM-V (Sổ tay thống kê và chẩn đoán thai. Với vấn đề y tế chúng tôi làm tối đa về bệnh tâm thần-phiên bản thứ 5), mang thai giả chuyên môn nhằm cải thiện tình trạng bệnh nằm trong nhóm các triệu chứng cơ thể biệt định nhân và người nhà. khác và các rối loạn liên quan [1]. Hiện tượng và nguyên nhân. Trên lâm Trên bệnh nhân nữ 24 tuổi chúng tôi không sàng có thể gặp cả ba trường hợp trên, tuy nhiên khai thác được thông tin từ chồng bệnh nhân. những trường hợp giả mang thai thường sẽ Nhưng thông tin của người đi cùng cũng thấy không đến khám tại các cơ sở y tế để bị phát 188
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 518 - THÁNG 9 - SỐ 2 - 2022 giác. Ngoài ra hiện tượng này không chỉ được ghi như suy giáp nguyên phát, u tiết prolactin nhận ở nữ giới mà còn xuất hiên ở nam giới nguyên phát; tăng Prolactin máu do dùng thuốc trong hội chứng Couvade [4]. Do vậy trên lâm an thần kinh (dòng Phenothiazine, haloperidol, sàng cần đặc biệt phân biệt chẩn đoán loại rối butyrophenone, metoclopramide, sulpiride,…); loạn tâm thần khi một người phụ nữ nghĩ mình thuốc chống trầm cảm (MAOI, TCA, Fluoxetine); có thai nhưng những cận lâm sàng chẩn đoán thuốc huyết áp (reserpine, methyldopa),.. [7] xác định như siêu âm, xét nghiệm B-HCG không - Về mặt định nghĩa, hoang tưởng là ý tưởng cho thấy kết quả mang thai. Đối với trường hợp sai lầm với thực tại, không phù hợp với nền văn mang thai giả, các triệu chứng có thể xuất hiện hóa và tôn giáo của bệnh nhân, không thể giải một cách rõ ràng là tăng cân, bụng phình to, ra thích và không thể đả thông được. ít máu âm đạo, căng tức vú, tiết sữa trong khi Trên bệnh nhân các xét nghiệm β-hCG, siêu hoang tưởng mang thai chỉ dừng lại ở triệu âm đều không phù hợp với mang thai hoặc sau chứng tăng cân và bụng to hơn [7]. sinh vài ngày như bệnh nhân kể. Chẩn đoán xác Hoang tưởng mang thai có thể xuất hiện đơn định là phải mang thai giả hay rối loạn hoang độc hoặc phổ biến hơn xuất hiện cùng các loại tưởng thì chúng tôi cần thêm dữ liệu của case hoang tưởng khác như trong hội chứng lâm sàng để bàn luận về các yếu tố tâm lý, các Clerambeault (hoang tưởng được yêu). Nó có thể yếu tố củng cố chẩn đoán trong trường hợp này. là thoáng qua hoặc kéo dài, có thể đả thông một Trường hợp này có một số yếu tố cần phân tích phần (hoặc không) bởi bằng chứng cụ thể và rõ. Thứ nhất, bệnh nhân luôn che dấu việc đi giáo dục, liệu pháp nhận thức hành vi hoặc can khám thai cùng người nhà, nếu bệnh nhân có thiệp hóa dược. Nó có thể xuất hiện nguyên phát hoang tưởng mang thai thì bệnh nhân hoàn toàn hoặc nhận thức sai lệch của bệnh nhân trong tin tưởng vào việc mình có thai và ít/không có xu tình trạng y học gây ra bụng to lên như bí tiểu, hướng né tránh đi khám thai cùng người nhà. chứng khát nhiều, hội chứng chuyển hóa, nang Thứ hai, vết sẹo ngang cũ trên bụng bệnh nhân buồng trứng hay đau bụng trong viêm túi mật,.. nói là hẹn bác sỹ tại địa điểm nhà nghỉ để mổ lấy Nguyên nhân thần kinh có thể do thoái hóa thùy thai cách đó 1 ngày. Điều này cho thấy bệnh trán-thái dương [6]. Nguyên nhân nội tiết có thể nhân đã có sự chuẩn bị vết sẹo từ trước, tuy do suy giáp hoặc tình trang tăng Progesteron ở nhiên vì kiến thức y học của bệnh nhân có hạn giai đoạn tiền mãn kinh hay sau sinh, hoặc phổ nên tạo ra sự mâu thuẫn về thời gian vết sẹo và biến nhất là tăng Prolactin máu. Tuy nhiên, các địa điểm tiến hành mổ lấy thai. Hơn nữa, trong nghiên cứu cho thấy khi nồng độ Prolactin máu sản khoa mổ đẻ thông thường hay rạch da cao có thể xuất hiện các triệu chứng của mang đường Pfannenstiel (trên khớp mu 2cm, thường thai giả, xuất hiện ở các bệnh nhân có rối loạn trùng nếp lằn bụng để tăng tính thẩm mỹ, sẽ hơi trầm cảm, rối loạn loạn thần, và nhiều rối loạn cong xuống). Đường rạch của bệnh nhân là khácvà kể cả trong quá trình điều trị thuốc chống đường Joel Cohen, cao hơn thông thường. Theo trầm cảm, thuốc an thần kinh, thuốc huyết áp, nhận định chuyên môn sản khoa, đây là vết sẹo Estrogen, kháng H2,.. [7]. Các thuốc an thần kinh rạch hết lớp da sau đó khâu lại, mô phỏng vết đều đối kháng dopamine và làm tăng mức độ sẹo mổ đẻ. Tuy nhiên với cảm xúc căng thẳng, prolactin ở một mức độ nhất định phụ thuộc vào kích động của bệnh nhân lúc vào viện và việc liều. Điều này có nghĩa là những phụ nữ bị rối muốn có công an khám nghiệm chúng tôi cũng loạn tâm thần đang được điều trị bằng thuốc an chưa thể loại trừ hoàn toàn hoang tưởng mang thần kinh thường cảm nhận được những thay đổi thai. Ngoài ra, những mô tả của người nhà cho của cơ thể liên quan đến việc mang thai [3] từ rằng bệnh nhân không thấy dấu hiệu như bụng đó xuất hiện hoang tưởng cảm ứng. Điều này đã to dần lên, ngực căng tức,..cho thấy trường hợp được Ahuja và Moorehead báo cáo mô tả sáu này không phải là rối loạn mang thai giả. trường hợp hoang tưởng mang thai đã biến mất Điều trị: Các bệnh cảnh trên có cách điều trị sau khi chuyển sang một loại thuốc an thần kinh và quản lý hoàn toàn khác nhau. Thuốc chống tương ít gây tăng Prolactin [8]. loạn thần đóng một vai trò quan trọng trong điều Chẩn đoán ca bệnh: trị rối loạn loạn thần, cụ thể là hoang tưởng - Khi chẩn đoán mang thai giả/hoang tưởng mang thai trong trường hợp này. Mặt khác, trong mang thai cần loại trừ mang thai thật bằng các trường hợp mang thai giả, nếu các triệu chứng công cụ như siêu âm, xét nghiệm β-hCG. cơ thể của bệnh nhân xuất hiện, vai trò của hóa - Cần loại trừ một số trường hợp bệnh lý dược là thứ yếu. Giáo dục, liệu pháp tâm lý nhận khiến cơ thể có các triệu chứng giống mang thai thức hành vi được cho là những biện pháp hiệu 189
vietnam medical journal n02 - SEPTEMBER - 2022 quả với bệnh nhân mang thai giả. Hơn nữa, nếu (2013), Diagnostic and statistical manual of bệnh nhân giả bệnh (giả mang thai), phải xem mental disorders: DSM-5, American Psychiatric Association, Washington, D.C. xét khía cạnh áp lực mang thai của bệnh nhân, 2. Hoye C.L. (1939). Pseudocyesis. By George Davis và xem xét liệu bệnh nhân có rối loạn nhân cách Bivin, Ph. D., and M. Pauline Klinger, M. A. trong trường hợp này. Trong ca bệnh này bệnh (Bloomington, Indiana: The Principia Press, Inc., nhân không hợp tác điều trị nên không thể đưa 1937.). Am J Psychiatry, 95(5), 1250–1250. 3. Tarín J.J., Hermenegildo C., García-Pérez ra nhận xét về điều trị. M.A. và cộng sự. (2013). Endocrinology and physiology of pseudocyesis. Reprod Biol IV. KẾT LUẬN Endocrinol, 11(1), 39. 1. Trong quá trình khám, đánh giá, theo dõi 4. Laplante P. (1991). The Couvade Syndrome. các thông tin khai thác cần đầy đủ, nhiều nguồn Can Fam Physician, 37, 1633–1660. khác nhau để có cách nhìn toàn diện với tình 5. Yadav T., Balhara Y.P.S., và Kataria D.K. (2012). Pseudocyesis Versus Delusion of trạng bệnh. Pregnancy: Differential Diagnoses to be Kept in 2. Đối với những bệnh nhân có biểu hiện giống Mind. Indian J Psychol Med, 34(1), 82–84. mang thai nhưng không có bằng chứng mang thai 6. Larner A.J. (2008). Delusion of pregnancy in cần thăm khám thực thể, tâm thần và các cận lâm frontotemporal lobar degeneration with motor sàng đầy đủ nhất giúp cho gia đình, nhân viên y tế, neurone disease (FTLD/MND). Behav Neurol, 19(4), 199–200. gia đình có chẩn đoán chính xác nhất. 7. López M.Á.C., Rodríguez J.L.R., và García 3. Quá trình tiếp nhận bệnh nhân trên và M.R. (2013), Physiological and Pathological tham khảo y văn cũng đặt ra các vấn đề với Hyperprolactinemia: Can We Minimize Errors in the chuyên khoa sản, tâm thần, có thể giám định về Clinical Practice?, IntechOpen. 8. Ahuja N., Moorhead S., Lloyd A.J. và cộng sự. vấn đề này. (2008). Antipsychotic-induced hyperprolactinemia TÀI LIỆU THAM KHẢO and delusion of pregnancy. Psychosomatics, 49(2), 163–167. 1. American Psychiatric Association và American Psychiatric Association, btv. KẾT QUẢ HÓA TRỊ DẪN ĐẦU PHÁC ĐỒ GEMCITABIN-CISPLATIN UNG THƯ VÒM MŨI HỌNG GIAI ĐOẠN III-IV(M0) TẠI BỆNH VIỆN UNG BƯỚU NGHỆ AN Nguyễn Thị Hoài Thương1, Nguyễn Thị Thái Hòa2 TÓM TẮT hạch lần lượt là 91.3% và 84.6%. Tác dụng phụ lên hệ tạo huyết thường gặp ở chu kì thứ 3 là hạ bạch cầu 47 Mục tiêu: Kết quả điều trị và tác dụng không (59%), giảm huyết sắc tố (30.8%) và hạ tiểu cầu mong muốn của phác đồ gemcitabine- cisplatin điều trị (12.9%). Hầu hết các độc tính độ 1,2. 1/39 (2.6%) BN dẫn đầu trên nhóm bệnh nhân UTVMH giai đoạn III- tăng creatin độ 1, 25.6% BN tăng men gan độ 1 sau IV(M0) tại Bệnh viện ung bướu Nghệ An. Đối tượng hóa chất, các tác dụng phụ hay gặp gồm buồn nôn và phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên (94.8%), nôn (64.1%), chủ yếu là độ 1. Kết luận: cứu mô tả cắt ngang hồi cứu kết hợp tiến cứu trên 39 hóa chất dẫn đầu gemcitabin- cisplatin ở bệnh nhân BN UTVMH giai đoạn III-IV (M0) được điều trị hóa UTVMH giai đoạn III-IV(M0) mang lại tỉ lệ đáp ứng chất dẫn đầu phác đồ gemcitabine- cisplatin 3 chu kì cao, dung nạp tốt, độc tính tối thiểu trên hệ tạo huyết. tại bệnh viện ung bướu Nghệ An từ tháng 1/2020 đến Từ khóa: ung thư vòm mũi họng, hóa chất dẫn tháng 5/2022. Bệnh nhân được đánh giá mức độ đáp đầu, giai đoạn III-IV(M0) ứng theo tiêu chuẩn Recist 1.1, độc tính dựa theo phân độ tiêu chuẩn Common Terminology Criteria for SUMMARY Adverse Events v.5.0 (CTCAE). Kết quả: Tỷ lệ đáp ứng toàn bộ là 94.9%, Tỷ lệ đáp ứng toàn bộ tại u và TREATMENT RESULT OF GEMCITABIN- CISPLATIN AS INDUCTION CHEMOTHERAPY IN NASOPHARYNX CANCER STAGE III-IV(M0) IN 1Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An NGHE AN ONCOLOGY HOSPITAL 2Bệnh viện K Objective: Treatment results and adverse effects Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thị Hoài Thương of gemcitabine-cisplatin induction chemotherapy on Email: Bsthuong105@gmail.com patients with stage III-IV (M0) nasopharynx cancer at Ngày nhận bài: 11.7.2022 Nghe An Oncology Hospital. Subjects and methods: Ngày phản biện khoa học: 25.8.2022 clinical trial, retrospective, study on 39 patients with Ngày duyệt bài: 9.9.2022 stage III-IV (M0) nasopharynx cancer who received 3 190