CHẤM DỨT THAI KỲ NGÀY ẤY- BÂY GIỜ Ts Bs NGÔ THỊ YÊN
Nội dung 1 ĐỊNH NGHĨA và PHÂN LOẠI CDTK 2 TÁC ĐỘNG CỦA CDTK KHÔNG AN TOÀN 3 THAY ĐỔI VỀ LÝ DO CDTK 4 TIẾN BỘ VỀ KỸ THUẬT CDTK 5 KẾT LUẬN
ĐỊNH NGHĨA CHẤM DỨT THAI KỲ • Là sự kết thúc thai nghén bằng cách chủ động loại bỏ hay lấy phôi/ thai nhi khỏi tử cung trước khi đến hạn sinh nở. * Nếu đến hạn sinh nở: gọi là quá trình tự nhiên chuyển dạ và sanh * CDTK còn có các thuật ngữ khác: Phá thai, Gây sẩy thai, Phá thai có chỉ định y khoa.
PHÂN LOẠI CDTK Chấm dứt thai kỳ do: + thai ngoài ý muốn: chiếm đa số, tại VN cho phép đến 22 tuần + thai nhi bất thường + mẹ có nguy cơ cao ảnh hưởng tính mạng: phá thai có chỉ định y khoa
LUẬT PHÁ THAI TRÊN THẾ GIỚI (2013) HỢP PHÁP World Abortion Policies- United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division- July 31,2013
TÁC ĐỘNG CỦA CHẤM DỨT THAI KỲ KHÔNG AN TOÀN
TÁC ĐỘNG CỦA CDTK KHÔNG AN TOÀN • 47.000 phụ nữ trên thế giới tử vong năm 2008 do CDTK không an toàna,1, và 97% ở các nước đang phát triển.2 • Tử vong do CDTK không an toàn tác động xấu đến sức khỏe và học tập của số trẻ em còn sống.2 • CDTK không an toàn dẫn đến tình trạng không ổn định tạm thời và lâu dài3 cho 5 triệu phụ nữ mỗi năm trên thế giới. Điều này tác động đến khả năng sinh sản và thu nhập gia đình.4 1. Unsafe abortion incidence and mortality: Global and regional levels in 2008 and trends during 1990 –2008. World Health Organization Information Sheet. http://www.who.int/reproductivehealth/publications/unsafe_abortion/rhr_12_01/en/index.html. Accessed May 2013. 2. Grimes GA et al. Lancet. 2006;368(9550):1908– 1919; 3. United Nations. Commission on population and development. 2010. E/CN.9/2010/NGO/1. http://www.un.org/en/index.shtml. Accessed January 2013. 4. Vlassoff M et al. Int Perspect Sex Reprod Health. 2009;35(3):114–121. 7
CDTK KHÔNG AN TOÀN LÀ GÁNH NẶNG CỦA XÃ HỘI Chi phí chăm sóc một ca phá thai, theo quốc gia (tính theo đôla Mỹ)4 $0.00 Information represented for Mexico is 2001 data, and for Latin America and Caribbean it is from 2006 studies. 4. Vlassoff M et al. Global and regional estimates of health-system costs of unsafe abortion. 2009. 8
CDTK KHÔNG AN TOÀN LÀ GÁNH NẶNG CỦA HỆ THỐNG Y TẾ • Mỗi năm, 5 triệu phụ nữ ở các nước đang phát triển phải điều trị các biến chứng do phá thai không an toàn 1 – gây tốn kém cho hệ thống y tế và ảnh hưởng nguồn nhân lực y tế đang ít ỏi2: • Ở một số quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, 50% ngân sách dành cho sản phụ khoa của bệnh viện đã được dùng cho việc điều trị các biến chứng do phá thai.3 Information represented for Mexico is 2001 data, and for Latin America and Caribbean it is from 2006 studies. 1. Singh Lancet. 2006;368(9550):1887-1892. 2. World Health Organization (WHO), Unsafe Abortion: Global and Regional Estimates of the Incidence of Unsafe Abortion and Associated Mortality in 2003, Fifth Ed., Geneva: WHO, 2007. 3. Alan Guttmacher Institute. Sharing responsibilities: women, society and abortion worldwide. New York: The Alan Guttmacher Institute, 1999. 9
THAY ĐỔI VỀ LÝ DO CHẤM DỨT THAI KỲ
LÝ DO CHẤM DỨT THAI KỲ Lý do CDTK Ngày ấy Bây giờ Thai ngoài ý Chủ yếu Giảm hơn muốn Thai DTBS Ít Chủ yếu (do không phát hiện) (nhờ sàng lọc trước sinh) Mẹ bệnh lý nặng Chưa có số liệu Chưa có số liệu
“NGÀY ẤY” - Trước khi có chương trình sàng lọc trước sinh - Trước khi BV Từ Dũ được công nhận là đơn vị CAC (Comprehensive Abortion Care= Chăm sóc Phá Thai Toàn diện) năm 2003
THAI BẤT THƯỜNG/ TỔNG SỐ CDTK 3 năm 2016 2017 2018 Thai bất thường 7.630 8.275 8.563 Tổng CDTK 26.679 26.793 26.480 Tỉ lệ - 28,60% 30,89% 32,34%
THAI DTBS/ NGỪNG TIẾN TRIỂN 2018 Thủ thuật DTBS/ Ngừng Tổng số Tỉ lệ tiến triển PT Nội khoa 4.361 13.907 31,36% PT Ngoại khoa 3.573 9.304 38,40% Nong gắp (D&E) 629 3.269 19,24% Tổng cộng 8.563 26.480 32,34% Thai DTBS/ Ngừng tiến triển chiếm # 1/3 tổng số CDTK Đa số chưa từng sanh con!
THAI DTBS / LƯU năm 2018 30.000 25.000 20.000 Ngoài ý muốn 15.000 DTBS/ Ngừng tiến triển 10.000 5.000 0
SỐ LIỆU”BIẾT NÓI” • Cần bác sĩ thực hành tốt thủ thuật CDTK, để trao cơ hội an toàn ở lần mang thai sau cho các thai phụ kém may mắn lần này. • BS/NHS làm việc tại khoa KHGĐ: đang “giúp người”.
TIẾN BỘ VỀ QUI TRÌNH KỸ THUẬT CHẤM DỨT THAI KỲ
CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẤM DỨT THAI KỲ MVA NONG - GẮP EVA MỞ TỬ CUNG NONG - NẠO NONG –LẤY THAI Mifepristone GÂY SẨY THAI World Abortion Policies- United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division- July 31,2013
CÁC PHƯƠNG PHÁP CDTK TẠI VIỆT NAM Tuổi thai Ngày ấy Bây giờ ≤ 9 tuần Hút – nạo Hút chân không (MVA, EVA) 10-12 tuần Hút- nạo PTNK Hút chân không (EVA) 13 – 22 tuần Nong- nạo Nong Gắp (D&E) Nong- lấy thai PTNK >22 tuần KOVAC’s Thuốc Foley khởi phát chuyển dạ
ĐỊA ĐIỂM THỰC HIỆN CDTK Tuổi thai Ngày ấy Bây giờ ≤ 7 tuần Ngoại trú Ngoại trú 8-12 tuần Nhập viện nếu Ngoại trú PTNK 13-18 tuần Nhập viện Ngoại trú >18 tuần Nhập viện Nhập viện Chỉ nhập viện khi thai > 18 tuần tuổi