THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ SONG THAI Lê Hoàng Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Đại cương • Tỉ lệ ngày càng tăng : Anh 1980 : 10/1000; 2009: 16/1000 ca sinh • 24% IVF là đa thai • Song thai 2 hợp tử: chiếm 2/3, thụ tinh của 2 noãn • Song thai một hợp tử: 1/3, từ một noãn • Là thai nghén có nguy cơ cao • Cho mẹ: sảy thai, thiếu máu, cao HA, chảy máu. Tử vong mẹ 2,5 lần hinhanhykhoa.com
Đại cương • Thai lưu : 12,3/1000 sinh đôi. 5/1000 thai một • Sinh non : 50% (10%
XÁC ĐỊNH TUỔI • Nên theo siêu âm CRL : 45mm – 84mm (11 tuần + 0 – 13 tuần + 6) Grade D • Song thai tự nhiên, tuổi thai được tính theo số đo thai to (Grade C)) • Nếu tuổi thai quá 14 tuần. BPD của thai lớn • Thai sau ART: dùng tuổi thai ngày chọc hút noãn hoặc tuổi phôi
XÁC ĐỊNH BÁNH RAU VÀ BUỒNG ỐI • Nên xác định trước 13 tuần 6 ngày (Grade D) 2016 • Dấu hiệu T • Dấu hiệu Lamda • Số bánh rau • Nếu không xác định được thì phải hội chẩn (D) • Khi xác định được bánh rau, phải xác định luôn túi ối và ghi vào hồ sơ MCMA phải hội chẩn với các chuyên gia hinhanhykhoa.com
XÁC ĐỊNH BÁNH RAU VÀ BUỒNG ỐI • Đánh dấu thai: (trên, dưới; phải, trái) (C) 2016 • Nếu thai sau 14 tuần • Số lượng bánh rau • Dấu hiệu lambda, chữ T • Độ dày màng ối • Giới tính • Nếu không xác định rõ được số lượng bánh rau: theo dõi và xử trí như một bánh rau, cho đến khi xác định chính xác
XÁC ĐỊNH BÁNH RAU VÀ BUỒNG ỐI • Thăm khám lâm sàng để đánh giá siêu âm • Nếu khó có thể dung đầu dò âm đạo để xác định bánh rau • Không dùng siêu âm 3D xác định bánh rau hinhanhykhoa.com
hinhanhykhoa.com
ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN CỦA THAI • Theo SOGC: • Phát triển của song thai trong 3 tháng đầu và 3 tháng giữa giống đơn thai • 3 tháng cuối sẽ chậm hơn do ảnh hưởng của bánh rau bị chèn ép và bất thường của vị trí bám của dây rốn
THEO DÕI • Giải thích nhẹ nhàng cẩn thận cho bệnh nhân về quá trình theo dõi • Chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng • Chú ý thiếu máu • Xét nghiệm CTM 20-24 tuần, bổ xung sắt và a.folic sớm. xét nghiệm lại vào 28 tuần • Nhóm nhân viên y tế chuyên chịu trách nhiệm: • Chăm sóc về tinh thần trước và sau sinh • Sinh non, cách sinh • Dinh dướng, bú mẹ, nuôi con hinhanhykhoa.com
THEO DÕI • Thăm khám ít nhất 9 lần với MCDA không có biến chứng • Siêu âm : CRL : 12 tuần.. Đánh giá thai : 16, 18, 20, 22, 24, 28, 32 và 34 tuần….??? • Thăm khám ít nhất 8 lần với 2 bánh rau • Siêu âm: CRL: 12 tuần. Đánh giá thai: 20, 24,28, 32 và 36 tuần • 2 lần khám không cần siêu âm : 16 và 34 tuần • Nếu có thai chung một buồng ối cần được khám ở tuyến có trình độ chuyên môn cao
BIẾN CHỨNG CỦA THAI • Sàng lọc: • Tư vấn trước khi sàng lọc và giá trị của các xét nghiệm • Sàng lọc hội chứng Down • Tỉ lệ HC Down cao hơn ở song thai • Dương tính giả cao hơn một thai • Tỉ lệ làm test xâm lấn cao hơn, tai biến cao hơn • Các biến chứng hinhanhykhoa.com
BIẾN CHỨNG CỦA THAI • Nếu không làm sàng lọc trong quý I. có thể làm ở quý II, nhưng nguy có sảy thai tăng cao vì làm xét nghiệm xấm lấn 2 lần • Nếu nguy cơ cao (1:150) chuyển bệnh nhân đến trung tâm có chuyên gia chẩn đoán trước sinh
BIẾN CHỨNG CỦA THAI • Sàng lọc bất thường về cấu trúc • Thời điểm làm sàng lọc như bình thường or muộn hơn một chút • Thời gian tối đa siêu âm sàng lọc bất thường 45’ (FASP: NHS Fetal Anomaly Screening Programme) • Đánh giá sự phát triển của thai tối đa 30’ hinhanhykhoa.com