Giá trị nền tảng trong điều trị viêm âm đạo Nguyễn Thị Ngọc Phượng Chủ tịch Hội Nội Tiết Sinh Sản và Vô Sinh TP HCM Phó Chủ tịch Nội Phụ Sản Việt nam 8/15/2019 1
Hệ sinh thái âm đạo bình thường, khỏe mạnh và cơ chế tự bảo vệ của âm đạo 8/15/2019 2 hinhanhykhoa.com
HỆ SINH THÁI ÂM ĐẠO KHỎE MẠNH pH < 4,3 estrogens lactose VK lactobacillus lactate glycogen acid H2O2 Bám dính tăng sinh 8/15/2019 3
Vai trò của Acid lactic/ ÂĐ ➢ Hormone sinh dục nữ (Estrogen) ➢ Biểu mô âđ dầy lên, + chất nhầy phủ bên trên ➢ Glycogen ở lớp biểu mô NMÂĐ Lactobacilli biến đổi Glycogen ở lớp biểu mô NMÂĐ, tạo ra acid lactic Acid lactic ngăn chặn sự phát Acid lactic tạo ra môi trường triển và xâm nhập của acid có pH # 3.8-4.3 các vi sinh có hại Môi trường acid phù hợp cho sự phát triển của lactobacilli 8/15/2019 4
Vai trò của Lactobacilli/ ÂĐ Lactobacilli tạo một lớp tế bào Hệ sinh thái âm đạo như tấm fim sinh học che phủ bình thường, biểu mô âm đạo, vi khuẩn khác khỏe mạnh không xâm nhập được 5 8/15/2019
Di truyền Quan hệ tình dục Tuổi Có hút thuốc Hormone Yếu tố ảnh hưởng đến XHÂĐ bất thường Thai kỳ môi trường Cắt bao da âm đạo quy đầu Béo phì Vệ sinh vùng âm hộ Tình trạng tâm lý Hệ miễn dịch Thụt rửa âm đạo 8/15/2019 6
Các dạng viêm âm đạo thường gặp như: 1. Viêm âm đạo do Trichomonas vaginalis 2. Viêm âm đạo do Candida 3. Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis cũng làm mất cân bằng hệ sinh thái của môi trường âm đạo 8/15/2019 7
VIÊM ÂM ĐẠO DO GARDNERELLA VAGINALIS
VIÊM ÂM ĐẠO DO GARDNERELLA VAGINALIS (BACTERIAL VAGINOSIS - BV) – Lactobacillus bình thường trong ÂĐ bị tiêu hủy do nhiễm các vi trùng như Gardnerella vaginalis và Mycoplasma hominis. - Bacterial Vaginosis - BV không lây truyền qua đường tình dục, là một rối loạn đặc thù của hệ sinh thái của âm đạo, trong đó, màng sinh học lactobacilli bình thường bằng màng sinh học của hàng triệu vi khuẩn đề kháng với các thuốc điều trị
8/15/2019 10 hinhanhykhoa.com
CHẨN ĐOÁN CẬN LÂM SÀNG Đạt 3 trong 4 tiêu chuẩn Amsel: clue cells chiếm > 20% tế bào biểu mô, tiêu chuẩn đặc hiệu nhất cho chẩn đoán BV. pH > 4,5 (90% trường hợp) Dịch tiết âm đạo mỏng, xám và đồng nhất Whiff test dương tính (70% trường hợp) ➢ nhỏ giọt KOH 10% vào mỏ vịt ➢ Trộn dịch âm đạo với 1 giọt KOH 10% trên lam kính hiển vi. • Không tăng số lượng bạch cầu
Tiêu chuẩn Nugent: đánh giá 3 loại vi khuẩn bằng cách nhuộm Gram: ▪ Lactobacillus: điểm 0 - 4 ▪ Bacteroids / Gardnerella: điểm 0 - 4 ▪ Mobiluncus: điểm 0 - 2 Mỗi loại được cho điểm từ 1 đến 4 ➢ 1+ khi có < 1 tế bào / vi trường ➢ 2+ khi có 1 – 5 tế bào / vi trường ➢ 3+ khi có 6 – 30 tế bào / vi trường ➢ 4+ khi có > 30 tế bào / vi trường hinhanhykhoa.com
Tính điểm Nugent theo công thức: Garnerella score + { 4 – (Lactobacillus score)} + Mobiluncus score / 2 Tổng cộng điểm được tính như sau: ❑ 0 – 3 (bình thường) ❑ 4 – 6 (lượng vi khuẩn trung bình) ❑ 7 – 10 (nhiễm BV)
8/15/2019 14 hinhanhykhoa.com
MÔI TRƯỜNG ÂM ĐẠO BẤT THƯỜNG TRONG VIÊM ÂM ĐẠO DO TEO HOẶC DO VI KHUẨN HIẾU KHÍ pH > 4,5 pH > 5,0 =Mầm bệnh Tế bào trung gian Tế bào cạnh đáy Tế bào đáy Viêm âđ do VK hiếu khí Bacterial vaginosis Viêm âđ do teo NMAD GGG Donders 2009
Thế nào là giá trị nền tảng? • Giá trị nền tảng của điều trị viêm âm đạo là làm thế nào để phục hồi môi trường âm đạo, trở về môi trường cơ bản, cân bằng, phù hợp với tự nhiên, • Tạo trở lại hệ sinh thái bình thường của âm đạo, mà • không cần phải thường xuyên sử dụng thuốc chống lại các tác nhân gây viêm nhiễm. • Ngăn chặn được tái phát thường xuyên sau điều trị. 8/15/2019 16 hinhanhykhoa.com
Tỷ lệ tái phát sau điều trị BV cao khi theo dõi 12 tháng ( điều trị Metronidazol uống) và các yếu tố kết hợp • N=130 • 2 x 400mg MTX x 7 ngày • Theo dõi 12 tháng • 58% tái phát • Chỉ 31 % điều trị khỏi hoàn toàn
• n=95 • 10 ngày với 0.75% metronidazole đặt âm đạo nhãn mở • Theo dõi ở người đáp ứng: -Gel bôi âm đạo metronidazole / giả dược 2 lần mỗi tuần trong 4 tháng - 7 tháng theo dõi • 49% điều trị khỏi với metronidazole nhưng thường xuyên viêm AĐ thứ cấp do candida • 25% điều trị khỏi với giả dược hinhanhykhoa.com
PHỤC HỒI HỆ VI SINH ÂM ĐẠO VÀ DỰ PHÒNG TÁI PHÁT SAU KHI ĐIỀU TRỊ VIÊM ÂM ĐẠO 8/15/2019 19
PHỤC HỒI MÔI TRƯỜNG ÂM ĐẠO • Tỷ lệ tái nhiễm viêm âm đạo cao sau điều trị • Đặc biệt là tái nhiễm BV cao do phát triển lớp màng sinh học VK đề kháng với điều trị trên biểu mô âm đạo. • Phục hồi và duy trì hệ vi sinh âm đạo bình thường = cần thiết để tránh tái phát • Hệ vi sinh bình thường = Lactobacillus chiếm ưu thế • Hệ vi sinh bình thường được đánh giá tốt nhất với hệ thống điểm LBG 8/15/2019 20 hinhanhykhoa.com