TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 500 - th¸ng 3 - sè 2 - 2021 TÀI LIỆU THAM KHẢO hearing levels in patients with vestibular schwannomas. Journal of Clinical Neuroscience. 1. Kanzaki J, Tos M, Sanna M. Acoustic 2009;16:1009-1012. Neuroma: Consensus on Systems for Reporting 6. Tos M, Thomsen J, Harmsen A. Results of Results. Tokyo: Springer; 2003. translabyrinthine removal of 300 acoustic 2. Mccaslin DL. neuromas related to tumour size. Acta oto- Electronystagmography/Videonystagmography. laryngologica. 1988;105(sup452):38-51. San Diego: Plural Publishing; 2013:147-174. 7. Berrettini S, Ravecca F, Sellari-Franceschini 3. Tringali S, Charpiot A, Ould M, al. e. S, al e. Acoustic neuroma: correlations between Characteristics of 629 vestibular schwannomas morphology and otoneurological manifestations. according to preoperative caloric responses. Journal of the Neurological Sciences 1996;144:24-33. Otology & Neurotology. 2010;31:467-472. 8. Kentala E, Pyykko I. Clinical picture of vestibular 4. Yingling CD, Gardi JN. Intraoperative monitoring of facial and cochlear nerves during schwannoma. Auris Nasus Larynx,. 2001;28:15-22. acoustic neuroma surgery. 1992. Neurosurg Clin N 9. Wang AY, Wang JT, Dexter M, al. e. The Am. Apr 2008;19(2):289-315, vii. vestibular schwannoma surgery learning curve 5. Gerganov V, Nouri M, Stieglitz L, al. e. mapped by the cumulative summation test for Radiological factors related to pre-operative learning curve. Otol Neurotol. 2013;34(8):1469-1475. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG BỆNH VIÊM LỢI TRÊN PHỤ NỮ CÓ THAI TẠI KHOA SẢN BỆNH VIỆN BẠCH MAI, NĂM 2019-2020 Phan Huy Hoàng1, Hoàng Bảo Duy1, Hà Ngọc Chiều1, Trịnh Thị Thái Hà1, Lê Hưng2 TÓM TẮT description. Results: Mainly, pregnant women had degree 2 gingivitis (93.6%). The level of gingivitis with 21 Mục tiêu: Nhận xét đặc điểm lâm sàng bệnh viêm GI and plaque levels with PI increases gradually with lợi trên phụ nữ có thai tại khoa sản bệnh viện Bạch gestational age. The level of gingivitis also increases Mai - Hà Nội năm 2019-2020. Phương pháp nghiên by the age of the pregnant woman. The level of cứu: mô tả cắt ngang. Kết quả: phụ nữ mang thai gingivitis in the anterior teeth (GI index = 1.52) was chủ yếu mắc viêm lợi mức độ 2 (93,6%). Mức độ viêm found heavier than that of the posterior ones (GI lợi với chỉ số GI và mức độ mảng bám với chỉ số PI index = 1.25). Conclusion: Most pregnant women tăng dần theo tuổi thai. Mức độ viêm lợi cũng tăng suffer gingivitis. It is necessary to strengthen and theo tuổi phụ nữ mang thai. Mức độ viêm lợi ở nhóm integrate knowledge of oral health care into the răng phía trước (chỉ số GI = 1,52) nặng hơn so với reproductive health care program and conduct deeper nhóm răng phía sau (chỉ số GI = 1,25). Kết luận: and broader studies on gingivitis and periodontitis in Hầu hết phụ nữ mang thai bị viêm lợi. Cần tăng pregnant women to confirm and propose preventive cường, lồng ghép kiến thức chăm sóc sức khoẻ răng measures. miệng vào chương trình chăm sóc sức khỏe sinh sản Keywords: Gingivitis, pregnant women. và cần có những nghiên cứu sâu hơn, rộng hơn về bệnh lý viêm lợi, viêm nha chu trên phụ nữ mang thai I. ĐẶT VẤN ĐỀ để khẳng định và đưa ra các biện pháp dự phòng. Từ khoá: Viêm lợi, phụ nữ có thai. Bệnh vùng quanh răng là một trong những bệnh phổ biến trong các bệnh răng miệng. Bệnh SUMMARY gặp ở mọi lứa tuổi, mọi quốc gia trên thế giới, CLINICAL CHARACTERISTICS OF GINGIVITIS chiếm tỷ lệ cao trong cộng đồng và mang tính IN PREGNANT WOMEN AT THE OBSTETRICS chất xã hội. Bệnh không chỉ gây tổn thương tại OF BACH MAI HOSPITAL, 2019-2020 chỗ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân Objective: To comment on the clinical và thẩm mỹ của người bệnh. Năm 1986, WHO characteristics of gingivitis in pregnant women at the obstetric department of Bach Mai hospital - Hanoi in xếp bệnh quanh răng là hiểm hoạ thứ 3 của loài 2019-2020. Research method: cross-sectional người sau các bệnh ung thư, tim mạch. Bệnh cũng đã được nhiều tác giải nghiên cứu và chứng minh có mối liên quan với tình trạng sinh non, 1Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt,Trường Đại học Y Hà Nội nhẹ cân thiếu tháng ở phụ nữ mang thai [1],[2]. 2Bệnh viện Đa khoa Đống Đa Viêm lợi là một bệnh lý phổ biến trong nhóm Chịu trách nhiệm chính: Phan Huy Hoàng bệnh quanh răng, đây là tổn thương ở giai đoạn Email: Nhasixman@gmail.com khởi đầu và khu trú ở lợi mà chưa thâm nhập Ngày nhận bài: 6.01.2021 vào tổ chức khác của vùng quanh răng. Ở nước Ngày phản biện khoa học: 4.3.2021 ta, theo kết quả điều tra sức khỏe răng miệng Ngày duyệt bài: 15.3.2021 79
vietnam medical journal n02 - MARCH - 2021 toàn quốc lần thứ 2 năm 2001, tỷ lệ viêm lợi trên - Liên hệ với ban lãnh đạo khoa Sản và cả nước ở độ tuổi 15 là 95,6%, ở độ tuổi 35 - 44 phòng Kế hoạch tổng hợp bệnh viện Bạch Mai. là 99,26%[3]. Viêm lợi ở phụ nữ có thai do - Các bệnh nhân đến khám tại khoa Sản bệnh nguyên nhân mảng bám răng và các hoóc môn viện Bạch Mai được khám và tư vấn về tình steroid nội sinh đã làm tăng nặng thêm tình trạng nha chu theo mẫu. trạng bệnh. Vì vậy, viêm lợi trên phụ nữ có thai - Cách khám: có nhiều khác biệt với các viêm lợi thông + Phỏng vấn bệnh nhân để thu thập các thường. Tuy nhiên, hiện nay ở nước ta chưa có thông tin về đặc trưng cá nhân và các triệu nhiều nghiên cứu về đề tài này. Vì vậy nghiên chứng cơ năng. cứu được tiến hành nhằm mục tiêu: “Nhận xét + Đối tượng được khám đánh giá và ghi nhận đặc điểm lâm sàng bệnh viêm lợi trên phụ nữ có các thông tin về lâm sàng mô lợi, chỉ số lợi GI thai tại khoa sản bệnh viện Bạch Mai - Hà Nội (Gingival Index) và chỉ số mảng bám PI (Plaque năm 2019-2020”. Index). + Đối tượng được tư vấn và hướng dẫn chăm II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU sóc răng miệng. 2.1. Đối tượng nghiên cứu 2.4. Xử lý số liệu. Nhập dữ liệu bằng phần 2.1.1.Tiêu chuẩn lựa chọn mềm Epi-data. Xử lý, phân tích số liệu bằng - Phụ nữ mang thai có sức khỏe bình thường phần mềm SPSS 20.0 và một số thuật toán - Tự nguyện và đồng ý tham gia nghiên cứu. thống kê y học khác. 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 2.5. Biện pháp hạn chế sai số - Đối tượng có nguy cơ thai kỳ cao: bệnh tiểu - Đối tượng nghiên cứu được chọn theo đúng tiêu đường, cao huyết áp thai kỳ, tiền sử sảy thai chuẩn và chỉ tiến hành khi đối tượng hợp tác tốt. nhiều lần, có bệnh toàn thân khác đi kèm, đang - Phiếu khám được xây dựng theo mục tiêu, sử dụng kháng sinh, đa thai. dễ thu thập thông tin. - Không đồng ý tham gia nghiên cứu. - Nhập số liệu và xử lý số liệu được tiến hành 2.2. Phương pháp nghiên cứu hai lần để đối chiếu kết quả. - Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu mô tả cắt 2.6. Đạo đức trong nghiên cứu. Nghiên ngang cứu chỉ tiến hành khi được sự đồng ý của Ban - Cỡ mẫu: lãnh đạo khoa Sản và Bệnh viện Bạch Mai. Mọi p(1 - p ) thông tin liên quan đến đối tượng nghiên cứu n = Z12-a / 2 Áp dụng công thức: được giữ bí mật, các số liệu thu thập được chỉ sử 2 d Trong đó: n: Cỡ mẫu nghiên cứu cần có dụng vào mục đích nghiên cứu. Đối tượng tham p: Tỷ lệ viêm lợi ở phụ nữ mang thai tại Brazil gia nghiên cứu hoàn toàn tự nguyện sau khi (p=0,844) [4] được thông báo về mục đích của nghiên cứu, đối d: Độ chính xác tuyệt đối (chọn d = 0,7) tượng có quyền không tiếp tục tham gia nghiên Z2(1-α/2): hệ số tin cậy, với mức ý nghĩa thống cứu bất kỳ lúc nào nếu muốn. Quá trình khám kê a = 0,05, tương ứng với độ tin cậy là 95% thì đảm bảo vô khuẩn, phòng chống lây nhiễm Z(1-α/2) = 1,96 chéo. Tất cả các đối tượng tham gia nghiên cứu Dựa vào công thức trên chúng tôi tính được đều được tư vấn vệ sinh răng miệng. n=103, thực tế chúng tôi đã khám và tư vấn cho 110 phụ nữ mang thai. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2.3. Các bước tiến hành nghiên cứu Trong nghiên cứu này, phụ nữ mang thai ở 2.3.1. Dụng cụ thu thập số liệu độ tuổi 20-29 chiếm tỷ lệ 51,8%, từ 30 – 39 - Bộ khay khám nha khoa thông thường gồm chiếm 36,3% và từ 40 tuổi trở lên chiếm 11,8%. gương, gắp, thám châm Phụ nữ trẻ nhất mang thai là 21 tuổi và phụ nữ - Sonde nha chu WHO lớn tuổi nhất mang thai là 45 tuổi. Có 18,2% phụ - Phiếu khám nữ mang thai trong 3 tháng đầu, 43,6% trong 3- - Các dụng cụ sát trùng: bông, cồn, găng tay. 6 tháng và 38,2% trên 6 tháng. 100% phụ nữ 2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu mang thai bị viêm lợi. Bảng 3.1. Phân bố mức độ viêm lợi theo tuổi của phụ nữ mang thai Mức độ Viêm lợi độ 1 Viêm lợi độ 2 Viêm lợi độ 3 Tuổi Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ 20-29 tuổi 4 3,6 54 49,1 0 0 30-39 tuổi 0 0 33 30 3 2,7 80
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 500 - th¸ng 3 - sè 2 - 2021 >40 tuổi 0 0 16 14,6 0 0 Tổng 4 3,6 103 93,6 3 2,7 Nhận xét: Viêm lợi mức độ 2 chiếm tỷ lệ cao nhất (93,6%), trong đó chiếm tỷ lệ cao nhất là phụ nữ mang thai ở độ tuổi 20-29 (49,1%), tiếp theo là nhóm 30-39 (30,0%) và nhóm >40 tuổi (14,6%). Viêm lợi mức độ 1 và 3 chiếm tỷ lệ thấp và tương đương nhau (3,6% và 2,7%). Sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với p=0,0629 > 0,05. Bảng 3.2. Phân bố mức độ viêm lợi theo tuổi thai Mức độ Viêm lợi độ 1 Viêm lợi độ 2 Viêm lợi độ 3 Tuổi thai SL % SL % SL % 6 tháng 0 0 39 35,5 3 2,7 Tổng 4 3,6 103 93,6 3 2,7 Nhận xét: Viêm lợi mức độ 1 chỉ có ở phụ nữ mang thai dưới 3 tháng, mức độ 2 tập trung ở cả 3 nhóm tuổi thai, nhưng cao nhất ở 3 tháng giữa thai kì (43,6%), mức độ 3 chỉ có ở nhóm tuổi thai 3 tháng cuối. Sự khác biệt giữa các nhóm tuổi thai có ý nghĩa thống kê với p 6 tháng (1,59). Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p40 tuổi 0 0 1 0,9 14 12,8 1 0,9 Tổng 0 0 11 10,0 87 79,1 12 10,9 Nhận xét: Tất cả phụ nữ mang thai đều có mảng bám răng và chủ yếu ở mức độ 2 (79,1%). Phụ nữ mang thai có mảng bám ở mức độ 1 và 3 có tỷ lệ tương đương nhau (10,0% và 10,9%). Ở mức độ 2, nhóm phụ nữ mang thai có độ tuổi 20-29 chiếm tỷ lệ cao nhất (42,7%), tiếp theo là nhóm 30- 39 tuổi (23,6%), thấp nhất là nhóm >40 tuổi (12,8%). Tuy nhiêm sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với p>0,05. Bảng 3.4. Phân bố mức độ mảng bám theo tuổi thai Mức độ PI độ 0 PI độ 1 PI độ 2 PI độ 3 Số Số Số Số Tỷ lệ Tỷ lệ Tỷ lệ Tỷ lệ Tuổi thai lượng lượng lượng lượng 6 tháng 0 0,0 0 0,0 33 30,0 9 8,2 Tổng 0 0,0 11 10,0 87 79,1 12 10,9 Nhận xét: Nhóm phụ nữ mang thai < 3 tháng không có mảng bám mức độ 0 và độ 3. Nhóm phụ nữ mang thai 3-6 tháng không có mảng bám mức độ 0. Nhóm phụ nữ mang thai > 6 tháng chỉ có mảng bám mức độ 2 và độ 3. Sự khác biệt mức độ mảng bám giữa các nhóm tuổi thai có ý nghĩa 81
vietnam medical journal n02 - MARCH - 2021 thống kê với p
TẠP CHÍ Y häc viÖt nam tẬP 500 - th¸ng 3 - sè 2 - 2021 chỉ số GI ở giai đoạn thai 21-23 tuần (3 tháng Trong nghiên cứu này, phụ nữ mang thai chủ giữa) tăng 66,3 ± 0,17%, giai đoạn thai 34-36 yếu mắc viêm lợi mức độ 2. Mức độ viêm lợi với tuần (3 tháng cuối) tăng 74,5 ± 0,18% so với chỉ số GI và mức độ mảng bám với chỉ số PI mốc ban đầu [7]. tăng dần theo tuổi thai. Mức độ viêm lợi cũng Đối với chỉ số mảng bám, trong nghiên cứu tăng theo tuổi phụ nữ mang thai. Mức độ viêm của chúng tôi chỉ số mảng bám tăng dần theo lợi ở nhóm răng phía trước nặng hơn so với tuổi thai, sự khác biệt giữa các nhóm có ý nghĩa nhóm răng phía sau. thống kê khi p